Zout

Mijn vader sprak soms tegen zijn eten als hij trek had. Bij het ontbijt tegen z’n gepelde eitje dat nog even nat in het zout gedrukt werd of tegen de ‘beste peer’ die hij zojuist zorgvuldig dun geschild had.

‘Zo kom jij maar eens hier, dan zal ik jou eens even het achterste van m’n tong laten zien…’

Als kind zag je dat dan voor je. Hoe dat hardgekookte eitje nieuwsgierig om zich heen keek in je vaders mond op zoek naar die horizon van de achterste tong. Of die sappige beste peer die ‘als een engeltje op zijn tong’ pieste.

Hij hield van zout, van zoute vis, sprotjes op witbrood. Toen ik het eens proefde had ik de hele dag dorst.

Moeder maakte uit liefde ongevraagd gehaktballetjes voor hem klaar, schepte voor hem op. Als ze even niet keek moffelde hij het balletje weg onder in de juskom, onder A.N.P.
Hij koos ervoor niet het achterste van zijn tong te laten zien of kon hij niet anders dan de kool en de geit sparen?

Voorgeskiedenis [uit: Nalatige Verse]

Voor dat die voorgeskiedenis begin het
niks is nog nooit nie uitgesterf nie

Hoe dieper jy grawe
na die oorsprong van die mens
hoe meer voor de hand liggend blyk
dat die geskiedenis geen bodem het nie

Wat was daar voor die voorgeskiedenis?
Hoeveel ons onbekende lewensvorme
het sedertdien spoorloos verdwyn

As dit wat opgrawings doen self van stardust is
wat is op soek na homself te vind dan?

Die siel van die mens is die bodemlose
die mees subtiele grond om te bestaan

86

Blootgelegd in Argentinië:
Verse dino-soort, Pterosaurus,
9 meter lang
(ongeveer een schoolbus)
grootste vliegende dinosaurus,
86 miljoen jaar oud,
(toen de aarde nog jong was)
In de volksmond: ‘Draak des doods’

86 miljoen jaar…
Je kunt God (of welk scheppend vermogen dan ook) veel verwijten,
maar niet dat ooit het haast heeft gehad om wezens te verwezenlijken.
Nooit over één nacht ijs…
Maar wat wil je, het autodidacte moet nu eenmaal alles zelf proefondervindelijk uitvogelen…
Telkens weer andere wielen uitvinden, gewoon omdat het kan.
Ongeacht of het een vooruitgang is.
Sommige nieuwe wielen rijden beter achteruit, bergafwaarts.
De meest verwante levende nazaat van de dino
is onze kip, die het vliegen allang is verleerd.

Besmet

Wat is het meest onderscheidende kenmerk van poëzie?
Dat het poëzie genoemd wordt?
Wat genoemd wordt bestaat zogenaamd.

Wat heet draagt een naam, zelfs als het ‘Niets’ betreft.
Zelfs niets lijkt daarmee substantie te bezitten.
Al was het maar door de enorme quantiteit aan niets
die verblindende schittering van afwezigheid.

Kijk,  dit is ongerijmd en het heeft ook al geen vast metrum,
maar het heeft wel degelijk een onvast metrum
of op zijn minst een strompelende cadans.

Het vreemde is dat wanneer je dit uitdrukkelijk geen poëzie noemt
dat dit toch de verdenking op zich laadt een gedicht te zijn.

Op dezelfde wijze als iemand die valselijk beschuldigd is
van een misdaad toch besmet blijft met het stigma van het daderschap.

Zo min mogelijk inkt en zoveel mogelijk witregels
maakt elke tekst tot een potentiële verdachte.

Woorden zijn feitelijk wel de laatste ‘dingen’
die geschikt zijn om iets duidelijk te maken.

In het beste geval zijn het inspirerende verdachtmakingen,
die de lezer vrijpleiten van elke medeplichtigheid.

Hoe poëtisch is het om niet te weten wat poëzie is,
niet weten waar iets begint noch waar het ophoudt?

Is er een betere wijze om naar het grenzeloze, mateloze
bestaan te verwijzen dan dit onvermogen te erkennen?

Is de erkenning niets wezenlijks te kunnen zeggen niet
het uiterst schuchtere begin van iets onwezenlijk wezenlijks?

Wie begon ermee om dingen te verklanken tot iets denkbeeldigs?
Wie ging geloven dat het surrogaat van taal belangrijker was dan…

Vreemd so intiem (uit: nalatige verse)

Hoekom sou alles niet vreemd wees nie?
hoe meer intiem jy met die bestaan is

hoe meer vreemd is dit dat alles kan bestaan
Wat kan vreemder wees dan om te wees?

Om niet te wees nie?
Dit is inderdaad baie vreemd, so onkenbaar

Om in hierdie wese geabsorbeer te word
maak dit net meer geheimsinnig as enigiets anders

Dit is hoofsaaklik omdat dit wat absorpsie soek
gemaak is van dieselfde rou misterie

dieselfde ontasbare onstof van hierdie wije hemeltuin
waar sonder tuinier hierdie lig voortplant en stil bloei

Selectieve leeskunst

Het zou een aardig Droste-effect zijn als u straks van dit stukje tekst een gedicht zou maken. U hoeft de tekst daarvoor niet eens helemaal te lezen, u omcirkelt om te beginnen alleen de woorden waar uw oog aan blijft hangen.
Dan kijkt u of die woorden samen een regel kunnen vormen waar een prikkelend beeld in zit of een opvallend rijm. Misschien hebt u daarvoor nog een paar minder opvallende woorden nodig, ‘en’ of ‘ook’, of alleen een meervouds -s. Daarna hoeft u niet meer te doen dan met een dikke zwarte stift de rest van de tekst weg te strepen, en zie daar: uw ‘stiftgedicht’.
——————
[deze brontekst bevat alle onderstaande ‘gedichten’ mits deze zeer selectief gelezen wordt, dit om aan te tonen dat welke tekst dan ook zwanger is van talloze poëtische zinnen. Oefen deze talige spier en uw leven is doordrenkt van poëzie!]

– – – – –

het zou aardig zijn

straks een gedicht maken

niet lezen
de woorden doen de tekst weg

maken woorden samen een regel?
vormen beeld of rijm een weg?

——————
het effect van tekst
zou niet eens beginnen

daarvoor en daarna niet

aardig als dit beginnen blijft kunnen,
misschien nog nodig
of ook
of alleen daarna

niet doen?
dan een rest van weg

——————-

als straks alleen oog blijft
kijkt u samen
vormen, beeld, een paar woorden…
en dan de rest

het zou niet eens hangen
opvallende dikke strepen…

zou u niet eens beginnen?
waar blijft u?
zit u nog?

of alleen niet meer daar?

———————

het zou,
als dit eens waar
blijft of kunnen,
misschien, nog nodig
en, of, ook
te doen
een weg te daar

———————

het zijn gedicht
om te beginnen kijkt u opvallend nodig
alleen hoeft u niet meer

———————
zou zijn
dit gedicht maken?

niet te lezen,
alleen uw oog blijft

woorden vormen samen
een beeld

minder hoeft u niet te doen

dan rest de weg,
en zie

———————

het zijn blijft samen vormen waar nodig
en ook alleen
niet meer dan een weg
zie daar!

———————

een gedicht lezen?
woorden hangen samen
vormen prikkelend beeld
misschien opvallende woorden
of alleen dikke zwarte

———————

de woorden hangen nog
een paar opvallende
of niet dan?

———————

aardig effect van dit gedicht:
als u helemaal alleen blijft
hoeft u niet meer te strepen

hebt u nog opvallende woorden nodig?
of alleen een dikke stift?

———————

het effect van tekst blijft hangen
prikkelend ook
of niet dan?

een gedicht maken hoeft niet
u omcirkelt uw oog opvallend
misschien een paar zwarte strepen

(stiftgedicht)

———————

het hoeft niet eens
misschien nog minder nodig
weg daar!

———————

aardig stukje, helemaal lezen
u blijft hangen in opvallend rijm
minder woorden nodig
alleen ‘u’, niet meer

———————

het een zijn van dit
helemaal alleen
waar u in zit
en ook niet
weg