Geen oog

de zeurende kamikazemug
tergt Boeddha in Fuji’s schrijn

onverstoorbaar zit
deze houten nirvanees

geen vlieg zal hij doden
zo heeft hij gezworen

de mug legt haar eitjes
in zijn vermolmde kruin

met mijn zijden waaier
maan ik haar tot eerbied

ongemerkt slaat ze toe
jeuk schept toewijding

deze nacht krab ik de bult
vol overgave kapot

door deze futiele Fuji
op mijn slaap
doe ik geen oog meer dicht

hoe zou het ook kunnen
geen oog
en dat dan dicht doen?

de mug schonk mij
deze zen-koan

Geen oog en dat dan dicht doen?

al sla je me dood…

Osho Ozamaki uit: ‘Meester van het Manke Vers’, Futonpress 2016

Theeceremonie

de inhoud is zeer mager
maar mooi uitgemergeld

een droge lezer
leest hier niets in

de lezer dient zichzelf
nat uit te schenken

in deze lege kop
om inhoud te geven

aan dit lege teken
aan dit lege karakter

wat een ceremonie
om zo thee te lezen

hoe smaakt thee
getrokken van taal?

is leesdorst gelest
lees dan nooit meer

Osho Ozamaki uit:’Meester van het Manke Vers’ ,FutonPress 2016

Pril

één klaproos
heeft geen agenda
toch bloeit ze op de klok
elke dag bloesemt het vers

Fuji ligt eeuwig pril
besneeuwd en
uitgeblust
op haar rug

oud verkreukelde blaadjes
rood verlept verleden
ze liggen hier nu slap
op de grond

zo mooi dood

Osho Ozamaki uit:’Meester van het Manke Vers’ Futonpress 2016

Bedding

stroomde hier ooit een rivier
door deze lege bedding?

wat dat weet niemand
een mysterie
stroomt nog volop

hemelshoog rust
het op de bodem

hoezo moet je
naar welke overkant
ben je daar niet al hier?

***

droogte overstroomt
deze ene oever

ze lijkt een stilte
voor de natheid

vocht lijkt klank
in de droogte

Osho Ozamaki uit: ‘Meester van het Manke Vers’, Futonpress 2016

Miruki vertaalt

Miruki van Geenen – Wildesheim is vertaalster bij Openbaar Geheim van de poëzie van Osho Ozamaki. De redactie van O.G. vroeg Miruki om haar vertalingen toe te lichten gezien de ongezouten kritiek daarop. Het metrum zou niet kloppen, teveel rijm, te magere inhoud…etc. Hieronder een korte telefonische samenvatting van Miruki’s verweer:

“Het is inderdaad flauwe kritiek van ongeïnformeerden. Het vreemde van Ozamaki is natuurlijk dat hij zijn werk onder geen beding poëzie wenst te noemen. Over wat het dan wel is hult hij zich steevast in stilzwijgen”
“Het werk is moeilijk te vertalen en vooral om precies in dat specifieke onregelmatige metrum te blijven”

“Helaas gaat de fonetische muziek van het Japans sowieso al verloren. Het karakter verandert totaal. In het vak noemen we Japans vertalen ook wel ‘karaktermoord’.
Het valt niet mee om een voor de hand liggend rijm te mijden in het Nederlands,
dat is dan ook vaak mislukt in mijn hertaling omdat het rijmende woord simpelweg het meest de betekenis aangaf. Ozamaki’s verzen rijmen dus nooit, ze zijn stuk voor stuk uniek en ongelijk in het aantal lettergrepen. Om elk vers net zo goed mank te laten lopen als in het Japans is dus nog helemaal zo gemakkelijk niet.”

“En wat die magere inhoud betreft: de lezer schenkt zelf zijn thee in de lege kop!’

“Laat ik Ozamaki zelf citeren: ‘Is het eigenlijk niet absurd dat de literaire bonsaimaffia de neiging heeft om elke unieke poëtische impressie in dezelfde mal van expressie te willen dwingen?’

“Hier ben ik het roerend mee eens, ik ben ervan overtuigd dat menige Haiku veel beter zou zijn met een lettergreepje meer of minder”
“Ik vind Ozamaki’s ‘traditie van het eenmalige’ daarom een verademing binnen het
heersende rigide idioom.
“ Om Ozamaki nogmaals te citeren: “Laat het vers manken zoals het leven mankt, vier de onvoltooide vorm volkomen………”
Na deze tirade zag ik eindelijk kans om een vraag te stellen:
“Nog één vraag: Is de afwezige interpunctie in de verzen een direct gevolg van het ontbreken van leestekens in het Japans?”

(hierna werd de verbinding abrupt verbroken, later verontschuldigde de vertaalster zich, de sushi werd op dat uitgelezen moment geserveerd!)

Met dank aan Miruki van Geenen – Wildesheim

Kraak

Op klaarlichte dag
met je lege zaklantaarn
kijken of de zon schijnt

is dat niet kraak helder?

Osho Ozamaki
Uit:’Meester van het Manke Vers’ Futonpress 2016

(Noot van vertaler: kraak kan evt. ook als krakend worden vertaald ,om de actualiteit te benadrukken. Dit vers draagt Ozamaki op aan ‘de grote dwaas’ Ryõkan, die 1400 verzen naliet en schertsend ‘de lamp bij daglicht’ werd genoemd om zijn nutteloosheid.
In dit vers werpt Ozamaki hier een ander licht op.)

Hondje

Tojo wil echt geen wit hondje
ze loopt achter hem aan
op de heilige Mount Fuji

als gids wijst hij de weg
zij zoekt een baasje
luistert liefdevol naar
die vervloekende stem

vergeefs blaft hij haar af
met haar scheve kopje
maar Tojo heeft geen keus
het hondje likt zijn neus

ze loopt zo in de weg
dat hij haar achtervolgt
en vangt met een touw
om naar het asiel te…

nu loopt ze aan de riem
Tojo is getemd en wandelt
braaf achter zijn harige ziel
vier pootjes en staartje

Fuji lacht om de loop
van het toevallig lot dat
de gids zo teder treft
zijn hart kwispelt weer

Hound Fuji

Osho Ozamaki uit: ‘Meester van het Manke Vers’ Futonpress 2016

Kami Peek a boo

Tojo heeft van Fuji
een kind gekregen
een echt kind van steen

de losse keien vormen
samen gestapeld het wezen
een oude ziel zegt Tojo

in een stille bergholte
heeft hij het kind gelegd
steen op steen op steen

een evenwichtig kind
van ooit vloeibare lava
tot vaste vorm gestold

het kind bespeelt Tojo’s
gedachten het spel
van zijn en niet zijn

de Kami verstopt zich
in de stapel en toont zich
wanneer de toren omvalt

wie hier weg is is gezien

Osho Ozamaki uit ‘Meester van het Manke Vers’ FutonPress 2016

Steenstaat

Tojo eert de berg
hij weet de Kami inwezig
verstild in elke steen

versteende zielen
springlevend werpen ze
flitsende schaduwen

Tojo gaf Fuji zijn hart
koestert al haar nazaten
van keien tot kiezels
van zand tot gruizig stof

Stilstaan bij je steenstaat
noemt hij dat zacht

Stenen zijn licht dicht Tojo
zonder enig gewicht

Osho Ozamaki uit: ‘Meester van het Manke Vers’Futonpress 2016

Steenpers

een pen schreef
in de schaduw van een hand
een gedicht over licht

de woorden verbleekten
metéén in het licht
van de zonnebol

als een verblindend oog
zwevend boven Mount Fuji
een wakende Kami

hiermee vergeleken
blijkt geest slechts
een bleek schemerlampje

heeft geesteslicht gewoon
veel duisternis nodig
om zich te zien?

***

‘hoe pers je water
uit een steen?’
zo dichtte Tojo

‘leg hem blijvend
in de volle zon!’

Osho Ozamaki uit: ‘Meester van het Manke Vers’ FutonPress 2016