De rivier neemt soms een olifantenpaadje, ze steekt af om dichter bij zee te zijn.
Laatst stond je in een dode file, rivier van blik. Er zat geen beweging meer in.
Ingeblikt ontsnapte je door een sluiproute te nemen die gaandeweg een enorme omweg bleek te zijn. Een ongezocht avontuur dwars door lang onbezochte verwaarloosde gebieden, maar het reed, het stroomde heel lang en langzaam naar huis. Toen je eenmaal aankwam voelde het dan ook heel erg thuis. Soms zijn olifantenpaadjes heel lang, ze maken de belevingswereld intens. Elk vertrek is een sluipweggetje naar huis.

Vergaderen op z’n indiaans. Indianen komen samen, iedereen kan spontaan spreken over wat hem of haar bezighoudt. Er wordt alleen maar geluisterd tot iedereen is uitgesproken. Er worden geen oplossingen bedacht, geen reacties, geen ongevraagde adviezen. Als iedereen is uitgesproken en het stil blijft is de samenkomst klaar. Ieder gaat z’n weg. De praktijk van samenleven genereert vanzelf dat wat nodig is. Door luisteren raakt iedereen afgestemd en komt de oplossing van wat niet stroomt spontaan op uit het leven zelf. Vraag maar eens een zaal om tegelijkertijd samen een willekeurig toon te zingen, even is er een dissonantie die spontaan oplost in harmonische samenklank, een accoord.
Luisteren geeft kans aan het zwermbewustzijn om zich te manifesteren.
Het is vreemd om intelligentie toe te schrijven aan het individu, alsof een individu apart van zijn context kan worden gezien. De intelligentie van een zwerm, mieren, bijen, termieten, is meer dan de som der delen. Ook planten maken gebruik van zwermbewustzijn, waarom mensen niet? Zwermbewustzijn is de natuurlijke internetverbinding, met oneindig bereik.

Onze bovenbuurman Oscar houdt slangen en van Wagneropera’s. Wat moet je ermee op een vrijgezellenflatje zou je zeggen?…maar goed, hij houdt ervan, leven laten leven… Ieder zijn eigen aardigheid…echter vanochtend was het weer zover, voor de zoveelste keer struikel ik over zijn zes meter lange Anaconda die midden in ons trappenhuis zijn prooi ligt te verteren. Oscar begrijpt nooit hoe Tristan kan ontsnappen! Niet dat ik bang ben, zijn giftanden zijn immers getrokken. Maar het is gewoon vervelend zoiets exotisch op je nuchtere maag. Dus ik pak het beest bij z’n staart en sleep hem naar de voordeur van Oscar, een trapportaal hoger en bel ongedurig aan. Na wat gestommel staat Ossie in de deuropening met een vette Boa om z’n ongeschoren nek in een zee van symfonisch gedonder.
‘Wat is er loos Duco?’ ,vraagt hij slaperig, terwijl Wagners pompeuze Walkürenrit gestaag doordendert.
‘Nou, dat lijkt mij duidelijk, niet?!’ ,schreeuw ik, ‘jouw Tristan hier is weer eens ontsnapt, kijk!’ Ik hou de slangestaart voor zijn neus omhoog.
‘Dat is Tristan niet’ zegt Ossie lakoniek, ‘dat is Isolde… zie je dat niet, Isolde heeft een krulstaart?’ De krul was mij inderdaad ontgaan.
‘Is dit je nieuwste aanwinst?’ ,roep ik.
‘Ja, maar goed dat je haar terugbrengt’ zegt hij terwijl hij met zijn slangenvangstok Isoldes kop in een lus manoeuvreert en stevig aantrekt, ‘want vandaag moet ik met haar naar de dierenarts, tandjes laten trekken!’
Isoldes staart glijdt weg en ik staar naar mijn trillende handen en barst los:
‘In godsnaam Ossie waarom…mag dat bombastische kabaal trouwens even uit…waarom nog zo’n slang, je hebt er al negen!…we hadden wel gebeten kunnen worden…als mijn vrouw dit hoort…!’
‘Duuk luister!’ ,begint Ossie: ‘een anaconda is hoe dan ook niet giftig, het een wurgslang…kijk je stemt wel op de dierenpartij maar je hebt geen verstand van de natuur en dan nog iets…ik doe het niet voor mezelf, maar voor Tristan, begrijp je, hij is eenzaam, met een beetje geluk krijgt Isolde een nestje!’.
Inmiddels ben ik door mijn knieën gezakt en krijs smekend: ‘Maar buur, mag dan alsjeblieft die muziek uit?’
Meewarig hoofdschuddend kijkt Oscar op mij neer.
De Walkürenrit is toevallig net ten einde.

Telkens wanneer wij cappuccino nippen uit de dierbare Venetiaanse kopjes van het San Marcoplein proeven we de nasmaak van ons legendarische verblijf in die betoverende gondelstad. Ik zie nog de aimabele ober op mijn netvlies, die ons zo charmant bediende en gespeeld discreet vertelde hoe graag hij eens naar Amsterdam wilde, dat vrijgevochten Venetië van het hoge Noorden. Vanwege onze royale bui, we hadden iets te vieren, nodigden we hem uit bij ons te komen logeren als hij zijn droom zou waarmaken. In ruil voor onze ruimhartigheid schonk hij ons de kopjes met goudopdruk ‘San Marco’ als herinnering. Wat een man, wat een hartstocht! Toen wij nog jong waren dachten we immuun te zijn voor dergelijke nostalgische aandoeningen, maar nu moeten we toegeven dat we weemoedig worden als we koffie drinken, niet in de laatste plaats omdat we in werkelijkheid nooit in Venetië zijn geweest. De weemoed van een nooit gemaakte reis geeft wel een heel speciale bijsmaak…in dit geval mocca. Niet dat we er spijt van hebben nooit als massatoerist dezelfde platgetreden paden te hebben bewandeld. Sommige wensen worden soms gewoon onwenselijk door overbevolking of gebrek aan belevingsruimte.
De kopjes vonden we trouwens in de lokale kringloopwinkel. Soms betrap ik mij op de verheugingsvolle verwachting dat de ober toch nog plots bij ons zal aanbellen.
Terwijl ik mij de vergeefsheid ervan realiseer zet ik nog een ‘bakkie troost’ met de Pavoni.

F. Wildesheim merkte al eens op:
‘De leunstoel genereert degeneratie van de ruggengraat, de blender maakt het gebit overbodig, automatisering kweekt handelingsonbekwamen’.
Als zo iets onschuldigs als een luie fauteuil al zulke gevolgen heeft, wat zou de computer, de geestelijke prothese bij uitstek dan voor gevolg hebben? Het menselijk tekort zoekt een prothese in de robot, men vergeet dat het ding geprogrammeerd is door de mens, een ingebouwde systeemfout dus. Waarom systeemfout? Omdat de mens een proces is en geen systeem. Er valt wat voor te zeggen om het menselijk te kort gelijk te stellen met de mechanistische visie op de mens. Het zou wellicht beter zijn de mens organisch te zien, als een wandelende plant. Opvoeden zou dan een vorm van tuinieren worden.

Identiteit is een goedkoop souvenir.
Neem drie hoogtepunten uit de Romeinse historie, gegoten in echt plastic, Made in China. Een mooi aandenken aan wie men nooit was. Voetbal is ook een mooie metafoor voor de relativiteit van identiteit. In elk elftal spelen wereldspelers, de duurst betaalde slaven van de vrije markt. De supporters juichen voor hun roemruchte club die in geen enkel opzicht verschilt van willekeurig welke andere club, ze hebben geen eigenheid, ze zijn inwisselbaar.
Alle identiteiten staat gelijk aan geen identiteit. Het is goed dat de sport zich hiervoor inzet, om aan te tonen dat identiteit een tijdelijk waanbeeld is. Zodra er meer geld in kas is koop je een andere, een ‘nog betere’ identiteit in de internationale souvenirshop.