Je ziet ze wel eens tegen de onderkant van een brug of viaduct kleven
blinde vlekken van vals licht weerspiegeld op het water, kabbelend licht.
Als tegenwicht op dit verschijnsel reizen wolkvlekken als schaduwen over
de weilandschappen, zo blijft het lichtschrift leesbaar. Schijn verdampt.

Onze bron beschrijft met inktlicht de dingenwereld met fotonen die in onze obscure
bovenkamer worden ontwikkeld. Hebben wij ooit wel eens de dingen echt gezien?
Welnee, enkel weerschijn van een huid zien we en daarachter vermoeden wij iets dingachtigs. De rest is speculatief, dat weten we niet…Wat kan ons inlichten?

Licht zien of licht zijn? Stel dat dat de vraag is? Vragen kunnen ook nieuw licht werpen op de dingenwereld. Vooral als de vraag gezien wordt als een niet weten. Dan werpt het een helder licht. Neem geen genoegen met een antwoord op dit heldere licht. Elke vraag betekent feitelijk…ik weet het niet! Deze zaklamp heb altijd bij de hand.
Of beter gezegd, deze lichtbron ben je zelf. Innerlijke zon.

‘Modulaire kunst ist het enige juiste antwort op een nimmer gestelde frage ’ ,aldus begint F. Wildesheim zijn introductie bij het retrospectief ‘MetamorF FormateM’ in de Pinakothek Köln van de Duitse künstler Ludo Fuchsrabe. Wat de vraag ist moet de toeschouwer zelf maar uitsuchen zo lijkt het idee. Voor welche problemen vormen deze Modulaire werken dann die gepaste oplossing?
Wildesheim vindt het van een aussergewönlicher artistieke luiheid getuigen om de zuschouwer met deze frage op te zadelen. Een luiheid die Wildesheim overigens hogelijk waardeert, want zo moet het ook zijn. Stel je voor: een künstler die glashelder sein prangende frage stelt en het antwoord er hapklaar bij levert, van dat soort pasklare kunst is er al zuviel . Oog in oog met de ‘Solutionen, Antiklonen und Mutanten’ wordt de besucher op de vraag in zichzelf teruggeworpen. Zo heten de seriële werken van ‘Immer dasselbe ganz anders’ ,’variationen ohne thema’. Voor de museumbezoeker die oordeelt dat zijn kind van vier dat ook kan heeft Fuchsrabe een modulair atelier ingericht wo men zelf willekeurige formen aan elkaar kan plakken om aan zichzelf zu demonstrieren dat ‘tatsächlig’ iedereen dit kan. Basteln für anfänger.
‘Laat uw fragen vooral prangen dat het een aard heeft!’ ,luidt de inspirerende suggestie van Wildesheim die daarna meteen in het atelier aan de slag ging.

Al decennia is bekend dat placebo’s het zelfhelend vermogen van het lichaam in gang kunnen zetten. Met grote tegenzin begint de wetenschap het middel te erkennen, wat veel zegt over de spastische houding van wetenschappers ten opzichte van geestelijke invloed op de materie, ofwel dat het subject het object bepaalt.
Het werkt, ook bij het zogenaamde ‘open placebo’ als de patiënt weet dan dat het om een placebo gaat. Op dit moment is het placebo via internet te bestellen, op de markt gebracht door activist die iets tegenover het monopolie van de medicijnindustrie wil stellen.
Heel ironisch klaagt de medicijn-authoriteit dat het handelen en op de markt brengen van placebopillen volkomen legaal is, omdat er ‘Niets’ in zit.
Dit is typerend arrogant, want waarom zijn allopathische medicaties eigenlijk wel legaal? Hoe zit dat?
1) ook bij allopathische medicijnen is er het placebo-effect, dit percentage is echter altijd ten onrechte toegeschreven aan de ‘werkzame’ stof.
2) ze zitten vol met gif dat bijwerkingen veroorzaakt.
3) sommige medicijnen zijn zwaar verslavend en helend zijn ze niet, ze onderdrukken meestal symptomen.
4) hoe diverse medicijnen op elkaar inspelen daarin heeft men totaal geen inzicht.
5) er zit een perverse prikkel in een zorgmarkt die er belang bij heeft dat mensen zoveel en zo lang mogelijk medicijnen blijven slikken.
Deze minpunten worden gewoon gelegaliseerd door de medicijnautoriteit, lees de industrie. De bijwerkingen staan in de bijsluiter, wat niets anders is dan een juridische indekking.
Door de enorme vraag zijn de placebopillen even niet leverbaar. Het placebo heeft al deze minpunten niet. Scheppen van vertrouwen en verwachting speelt een cruciale rol in beide gevallen, precies twee dingen waar de medische stand niet goed in is. Het boek ‘Het Mysterie van de Hersenstam‘ van Tjeu van den Berk zou verplichte kost moeten zijn.

Als micronaut kom ‘je’ op plekken waar normaal gesproken geen mensen komen.
Dit komt vooral omdat de mens doorgaans een teveel aan afmeting heeft, teveel ballast. De opleiding tot micronaut vereist dat men zich klein maakt. Of beter gezegd wegcijfert tot rond het nulpunt. Om dat te doen dient men het lichaam te verlaten. Anders dan de leek vaak veronderstelt komt hier geen microscoop aan te pas. De minimalisatie vindt plaats vanuit de ziel. De ziel is zoals bekend zowel oneindig groot als oneindig fijn. De kunst is af te dalen naar dat fijnste nivo van de ziel…zo rond de nul en niet verder te gaan dan voorbij de nul want dan ben je dus even weg en terugzwemmen van min 1 is geen sinecure kan ik uit ervaring zeggen. Wellicht klinkt het bevreemdend om van zwemmen te spreken omdat de ziel geen vinnen heeft, maar zo’n afdaling is met niets te vergelijken behalve dat je je als een druppel in het water voelt, als een wezen van ziel. De missie van de micronaut is het exploreren van het heelal tussen de atomen onderling, de intelligente interactie en het onderzoek naar de bewuste ruimte binnen het atomaire domein. Het is een adembenemende expeditie, dus het grootste deel van de training bestaat uit ademhalingsoefeningen om het lichaam te verlaten en de adem te gebruiken als sturing van de ziel. Het is wellicht de meest vreemde menselijke ervaring om bewust juist alles wat kenmerkend is voor de mens achter zich te laten, het lichaam, dat wonderbaarlijke ruimtevoertuig. De opleiding wordt gegeven door ervaren Nanonauten. Dit zijn voormalige menselijke entiteiten die zich helemaal ten dienste hebben gesteld voor onderzoek naar de geestige schepping van materie, puur uit brandende nieuwsgierigheid. Het geeft immers een oneindig plezier om door muren te reizen als een vlam door een pakje boter, het wonderbaarlijke te zien en te zijn.
Hoe dichter bij de kern wordt alles vloeibaar, verdampt het en kristalliseert het waar je bij bent. Anders dan bij intergalactische ruimtereizen waar gebrek aan snelheid een probleem vormt, speelt dit in de microkosmologie niet. Het identiek worden met onderzoeksveld brengt een non-lokale onmiddellijkheid met zich mee waarbij tijd en afstand geen enkele rol meer spelen.

Illustratie:Martin Jarrie

“Menigeen liet zijn gebutste wereldbeeld
dagelijks uitdeuken in de garage van de waan
en als nieuw overspuiten in de standaardkleur.
Daarna gewoon weer spookrijdend de weg op
tot de volgende botsing met lakschade.
Wat de mensheid toch allemaal al bereikt had,
neem de bladblazer….de schemerlamp…
en ging zo maar door…”.                                    F Wildesheim

Een deskundige op tv legde aan de hand van dit gedicht uit dat dit nu eenmaal het probleem van wereldbeelden was, dat die wereld zich nooit eens netjes aanpaste aan het beeld. In feite hetzelfde probleem waar portretschilders tegenaan liepen met hun modellen die het maar vertikten om precies op hun schilderij te lijken. Die schilders hadden dan nog het geluk dat de modellen dood gingen op den duur, zodat het schilderij overbleef. Geen haan meer die er naar kraaide dat het portret voor geen meter leek. Men leek nu te wachten tot de wereld zou vergaan, zodat hun wereldbeeld niet meer kon botsen. Tot die tijd leek uitdeuken en overspuiten de beste strategie. Nu komt elk wereldbeeld natuurlijk bij de ‘Firma Waan’ vandaan, zelfs het beste exemplaar is een gevaar op de weg.

Deze week start in het Filmhuis het retrospectief rond Jean-Michel Crouton, de te vroeg vergeten cineast. Naast Claude Rambol, Initiator en medeoprichter van de ‘Film Soir’, een filmcollectief dat furore maakte vanwege de permanente achtergrondruis en ongepaste geluiden die niets uitstaande hebben met de handeling in de film maar des te meer met de gemoedstoestand in het hoofd van de protagonist. Kenmerkend: de films spelen zich altijd in de avond en nacht af en worden geheel uit de losse pols gefilmd, waardoor de schokkerige scènes prachtig zijn onderbelicht hetgeen de sfeer van het Parijse schemerleven schetst. De eerste rolprent betreft de klassieker ‘En Bateau liquide’ , over de nachtboot naar Tanger tijdens tweede feministische golf , waarin een glansrol voor Juiliette Biencanard en de jonge Gerardette Brulée. Daarna volgen: ‘Cul de sac’ ,over zijn geboortedorp met François Pineut als corpulente burgervader. ‘Le Vent Embêtant’ met de hoogbejaarde Josephine Lapinette , die echt overleed tijdens de opnames in de film…destijds een enorm schandaal. ‘Bien Temps sans Chien Perdu’, met de schitterende suggestieve erotische schaduwspelscêne op die verweerde kademuur aan de Seine. ‘Poissons de Ciel’ verhaalt over een getroebleerde uroloog aan de rotskust van Bretagne en tenslotte nog ‘Sans Gêne’ ,zijn laatste film en waarschijnlijk niet helemaal voltooid. Bettine Blanc speelt hier de werkloze actrice die bij alle cineasten leurt om een hoofdrol, tegenspeler Henri Bougie zet hier een archetypische louche casting-director neer. Zonder uitzondering zeer sfeervolle films met één klein minpuntje. Er zit nooit geen bevredigend einde aan. Elke film verzandt in een ontnuchterend aanbreken van de ochtend waardoor alle opgebouwde duistere spanning uit het beeld weglekt.

Was het nou alsof je naar ‘The making of’…zat te kijken? Het leek net echt…als je de waan van de dag moest geloven. Er waren toch ‘echte’ beelden van en het stond toch zwart op wit de ‘echte’ digitale krant? Verfilming van de roman ‘Collateral Damage’ ? Hoezo verzeild geraakt in een apocalyptische roman? Die roman blijkt nooit geschreven. Er is geen auteur, geen knap geconstrueerde plot…net eens een hoofdpersoon die een dragende rol speelde, louter inwisselbare figuranten. Wat was echt? De deskundoloog verklaarde dat het slechts een dom en blind evolutionair genenexperiment was van dode materie, daar moest je dan maar aan geloven of je het leuk vond of niet. Maar jij…armzalige, jij leefde altijd al onder een steen, vredig samen met de microscopische intelligentie. Wat was je anders dan een geniale bacterie die elk moment quantumsprongetjes van plezier kon maken bij de evolutionaire verkenningstocht. En je was niet alleen, maar met tallozen samen onder die steen. Geen mens zou een dag overleven zonder bacterie. Het blote oog is stekeblind voor het onzichtbare en voor het onafzienbare. Kruip onder een steen en verenig je met het onzichtbare geheel…dat is toch niet teveel gevraagd?