De voldragen ooi gaat lammeren,
altijd een verrassing hoeveel ze
er werpt. De eerste twee glijden er uit
worden schoongelikt, de derde worp is moeizaam, ligt gedraaid. Het moet gehaald, getrokken. Het lam is kleiner, slapper en wordt uiteindelijk verstoten, geschopt, verschopt.
De ooi ruikt eraan en keert zich af, weigert het te zogen.
Wij ontfermen ons over het arme lam en geven het wekenlang de fles, liefst met de biest, de moedermelk.
Het lam blijft ondanks of dankzij al onze onbeholpen zorg klein en sterft na een maand alsnog.
De wijze ooi rook het al onmiddellijk.
Afwijzing en dood laten gaan blijkt ook moederliefde. Ons mededogen is een vergeefse en wrede ingreep gebleken. Aan één keer ruiken had de ooi genoeg.
Wat wijsheid is, daar heeft de mens geen neus meer voor. De neus, zetel van de intuïtie. En stel dat de zetel tot de mens spreekt, dan is er nog die bereidheid nodig om te luisteren en dat zeldzame blinde vertrouwen. En dan nog de moed om het onaanvaardbare te doen.
Faam noch blaam deren de ooi.
Wat rest dartelt in de wei.

Volgens kunst-antropoloog Wilm Bezemer komen er veel stupide ideeën  voor in de beeldende kunst. Hij meent er zelfs een kunststroming in te zien…het Genide Stupalisme.
Volgens hem komt het stupide idee veelal voort uit het principe van schaalvergroting of van contextverwisseling, hij somt wat voorbeelden op: Een suikerklontje ter grote van een sporthal, de badeend op zeilbootformaat. Het scheepsanker geplaatst op een bergtop, een reuzemuizeval als tafelblad, een rookworst als opblaaszwembadje, het
gebonden boek dat uit echte duizend dollarbiljetten bestaat, goud op snee.

We kennen ze allemaal, de reklameobjecten van en voor de industriële kunsthandel. Het is de slager die zijn eigen kunstvlees kweekt en per opbod verhandelt.
Bezemer deed jarenlang veldonderzoek in diverse museale biotopen.
Het geniale van deze kunst is dat het idee, stupide of niet, ook werkelijk fysiek wordt gerealiseerd. De genialiteit van deze kunstenaars zit hem in hun zakelijk vermogen anderen zo gek krijgen om het idee, stupide of niet, te laten voorfinancieren en te laten uitvoeren door anderen. Dit is een breuk met de traditie dat de maker het maaksel zelf maakt. Zo houdt het genie schone handen. Geen verfspatten op ‘t zakenpak van zijn kledingsponsor. Want kunst is mode, mode is kunst en de wereld is modieus, aldus de antropoloog. Ondertussen vergaapt de kunstminnaar zich aan de buitenproportionele badeend en leest met bewondering hoe het dollarboekje op de kunstveiling voor een astronomisch bedrag steeds weer van eigenaar wisselt.
In het laatste hoofdstuk behandelt hij nog even de ‘Stapelkunst’ als aparte stroming. Het stapelen of op een hoop gooien van om het even welk object. Hierover verzucht Bezemer : ‘Hoe zo enorm veel een mens zo enorm weinig kan doen, dat moet wel een kunst op zich zijn…’

Vandaag heb ik toch iets geks meegemaakt. Alles behalve ik leek opeens normaal, en volslagen gewoon. Ik dacht even: ‘Ben ik nou gek? of…’ Maar verder kwam ik niet.
Het moet toch niet veel gekker worden… dat zou de omgekeerde wereld zijn. Lees ik hier terug in mijn dagboek. Wat moet ik nu beginnen en waar? , stond er in blokletters.
Ik belde bij de buren aan die gek genoeg nog open deden ook. Ik had de beste mensen nog nooit gezien en vroeg of ze dit nu allemaal maar normaal vonden.
Ze zeiden: ‘Nou, normaal gesproken wel’, maar kom even binnen we zijn toch net aan het witten. ‘Wil je soms ook een kwast…?’ Ik had altijd al iets met kunst…wat, weet ik eigenlijk niet.
Dat klonk dus zo gek nog niet…en ‘Soms’ had ik altijd al een leuk woord gevonden.
En zo had ik meteen wat om handen.
Binnen lag het gehele meubilair onder de witte lakens, als een kunstwerk van Christo.
Waarschijnlijk uit zijn beginperiode toen hij nog niet alles meedogenloos begon in te snoeren met touwen en knopen.
We stonden plots samen te zijn in een witte doos…vertrouwd als vreemden onder elkaar.  De plafondlampen waren ook verwijderd en de luxaflex dicht. De buren liepen te kwasten en te rollen in geheel witte overals en zeiden ‘Wat leuk dat je even langskomt…we hebben gisteren net de sleutel gekregen..’
‘Vandaar dat ik jullie nog nooit gezien had’ , merkte ik naïef op.
‘Hoe lang woon je hier al naast ons?’ ,vroeg de witte buurman.
‘Nou, naast jullie sinds vandaag, dat is gek toch?, terwijl ik lustig erop los rolde.
Per ongeluk nam ik met de roller de luxaflex mee, een witte kalkbaan over de lamellen.
‘Geeft niks joh, zei witte buur lachend, ‘doe de rest ook maar’.
Ik begon er lol in te krijgen, in dat totale witzijn en vroeg of er nog een witte overal was
omdat ik mij een beetje uit de toon voelde vallen in mijn blauwe badstof ochtendjas.
‘Natuurlijk, hebben we dat voor jou!’ ,klonk het begeesterd. Even later liet buurvrouw mij kiezen uit drie maten small/ large / extra large. En of ik een koud glaasje melk wilde uit de koelkast. Nog nooit had ik mij zo op mijn gemak gevoeld bij mensen die zich als witte buren vermomd hadden. Alsof ik thuis kwam. Later aten we nog witbrood met geitenkaas, heerlijk, wat een sfeer.
Toen het klaar was stelde ik voor te helpen om de lakens op te vouwen, maar dat vonden ze gek. ‘Welnee, gekkie, dat laten we zo, kan het niet vuil worden ook’
‘We hangen wel een peertje op voor vanavond dat geeft zulke mooie schaduwen’, zei mijn witte buurman, ‘als je daar nog even bij wilt helpen graag!’
Ik ben die avond daar gebleven, weggedommeld tussen de witte lakens, dromend van sneeuwvlaktes en en de veilige beslotenheid van de iglo…en de schaduwen op de rondom holle wand.

De twee oude jeugdvrienden Sub en Ob spraken al jaren over een al dan niet voortleven na de dood. ‘A real conversation-piece waar ze natuurlijk niet uitkwamen.
“The proof of the pudding was always in the eating…” ,vond Ob.
‘De enige kans om dit voor eens en altijd op te helderen’, stelde Sub zijn tachtigjarige vriend voor, ‘….is om samen het leven te laten, dan zien we daarna vanzelf hoe het nu werkelijk zit’.
Ob stemde wonderlijk genoeg meteen in om dit conversatie-obstakel samen tot op de bodem op te helderen, hetgeen wel iets zegt over zijn levendige nieuwsgierigheid.
De tachtigjarige Ob was dierenarts geweest, een man van praktisch handelen. Hij had nog oude paardemiddelen in huis waarmee ze hun onderzoek tot een goed einde konden brengen. Tijdens het prepareren kwamen even alle dieren in gedachte aan hem voorbij die hij ooit een lijdensweg had bespaard, alsof ze hem bedankten.

In plaats van de gangbare gezamenlijke lunch zaten ze even later te toasten, gerieflijk gezeten in de oude Chesterfields met het fatale drankje, op de goede afloop. Het ritueel voltrok zich in dezelfde vertrouwde luchtige & vrijzinnige sfeer waarin ze altijd samen hadden gesproken…in verheugende nieuwsgierigheid. De reis voltrok zich geruisloos.

Na de ingetrede dood dacht Ob, die niets in een hiernamaals zag, zijn gelijk te hebben behaald:
‘Zie je wel dat ik gelijk heb, er is niets meer!’ , dacht hij hardop tegen zijn vriend die evens zijn lichaam had verlaten.

‘Inderdaad’ ,hoorde hij Sub beamen, ‘er zijn hier geen dingen meer waar te nemen omdat we hier geen lichaam meer hebben en geen zintuigen.

‘Zie je wel dat hier dus niets is!’ , verzuchtte Ob opgenomen in een telepathische euforie.

‘Zeg dat nog eens…’ dacht Sub hardop, ‘nu je er toch niet meer bent…je hebt niets meer te verliezen?’, daagde hij zijn vriend uit.

‘Zie je wel dat er Niets….maar…dit kan toch niet’, bedacht Ob opeens, ‘ik ben toch voorgoed verdwenen?’

‘Je hebt helemaal gelijk gekregen’, dacht hij Sub hardop te horen denken.
Het bleef lang stil tot Ob aan zijn voorgoed verdwenen vriend vroeg:
‘En jij dan, ben jij er dan nog?’

‘Nee, Ik Ben Er Ook Al Niet Meer’ ,dacht Sub in ironische hoofdletters.

‘Tegen wie heb je het dan?’

‘Tegen niemand in het bizonder?’
‘Dus je hoorde mijn vraag wel?’

‘Wel, het spookt hier een beetje lijkt het, of lees ik nu jouw gedachten…als een droom?’

‘Ja, nu je dat denkt, inderdaad, ik begin ook allemaal dingen te zien die er niet zijn’

‘Ervaar jij nu ook niets, Sub?’

‘Kennelijk is niets ook te ervaren!’

‘Niets lijkt wel een hallucinatie…!’

‘Zeg, wat zat er in dat paardemiddel?’

‘Genoeg om een kudde olifanten om te leggen…’ ,lachte Ob denkbeeldig.

‘Roze olifanten zeker….’ , lachte de ander geestachtig.

‘Waar blijft die ene die dit verhaaltje uitblaast?’

‘Dood is wel de vreemdste grap… wat maakt het uit wie er gelijk heeft..?’

‘…Als je er maar om kunt lachen…?’

‘Dit is toch geen leven hier na de dood!’ ,gierde de voormalige oudste.

‘Nee, dit is beter dan we ooit hadden kunnen te dromen!’

‘Dit is de dood van de dood, nietwaar Ob?’

‘Droom jij ook een lichaam, Sub?’

‘Nee, ik ben uitgedroomd…je had gelijk, ik ben niets…en niets is dood!’

‘Nee, jij hebt gelijk, wij zijn…wij zijn doodgewoon, de dood is niets, niets is dood!’

‘Niets is dood…niets is dood!’, echode het, geheel in de geest van het gesprek.

Er is een schrikkelseconde gevonden.
De weetmeters zijn ontzet.
De aarde draait niet constant genoeg naar hun zin.
De tijdrekening zou in gevaar komen.
Raar dat de levende praktijk zich niet aan de theorie wil aanpassen…

Meten is weten klonk ooit zo stoer en onoverwinnelijk.
Maar retoriek maakt nooit haar grote woorden waar.
Retoriek legt de lat zo hoog dat de spreker er makkelijk
onderdoor kan in de hoop dat niemand het merkt.
Meten is vergeten een vast nulpunt vast te stellen.
Wist weten maar waar het nulpunt zich bevindt,
dan was er een vast beginpunt, voor onbetwistbare metingen.

Vast staat dat het nulpunt zich overal kan bevinden,
op dezelfde manier waarop ‘hier’ zich overal kan bevinden.
Absoluut gezien is hier nergens niet, net als het nulpunt.
Lokatie is dus absoluut relatief.
Alle tienduizend dingen bewegen ten opzichte van elkaar
en degene die meet staat ook al niet stil.

Het blijft op z’n best een inschatting bij benadering.
Elke volgende inschatting zal van de vorige verschillen.
Een variabele praktijk vraagt een variabel meetsysteem
dat meeleeft met de levende werkelijkheid.

Iets leeft, dus het is variabel, zo vertelt de evolutiepraktijk.
Variabiliteit is de constante, dat maakt het bestaan ook zo geestig wispelturig.

De reisbestemming was plotseling vertrokken. Het was niets voor haar om zo impulsief te handelen. Maar het gebeurde…ze moest en zou…weg.

De reizigers kwamen ontgoocheld aan op de lege gerafelde plek. Het geliefde vakantieoord had zich uit het landschap losgescheurd en was op de fiets vertrokken richting de Noorderzon.
(bestemmingen verplaatsen zich liefst per fiets, dit weet vrijwel niemand, daarom vermeld ik dit hier maar even)
De reisbestemming was het toerisme zo moe. Spuugzat om de hele dag door verveelde blikken te worden aangestaard, te worden vergeleken met andere bestemmingen, tot vervelens toe te worden bewonderd…

(weet niemand dan hoe vervelend bewonderd worden is?… alleen fotomodellen schijnen dat te weten, gezien hun wezenloze blikken)

Elke dag weer bevallig poseren, voor de foto in hun plakboek alsof je alleen maar een decorstuk bent in de musical die toerisme heet?
Busladingen toeristen werden afgezet bij het gat dat de verdwenen bestemming had achtergelaten. Waar was de betovering uit de folder? Opeens voelden ze zich meer vluchteling dan vakantieganger.

Aan de andere kant van de wereld waar de Noorderzon flauwtjes scheen was er eveneens een onverwachte drukte.
Talloze bestemmingen van over de hele wereld hadden dezelfde vlucht ondernomen. Als ontheemde oorden stonden ze daar met al hun bezienswaardigheden op hun bagagedrager gebonden rondom de Noorderzon.
De Noorderzon had een vertrokken gezicht en toonde geen enkele interesse in de bezienswaardigheden.
Eigenlijk was dit precies waar de bestemmingen zo naar hadden verlangd….
een leven zonder buitenkant.
Ze hadden hun eindbestemming bereikt, hun functie was voortaan vacant.

De oude man herleest het geliefde boek bij zijn antieke leeslamp. Zijn huisvlieg leest genoeglijk met hem mee, kruipend over de pagina. Alsof hij woordjes aanwijst en zich soms pootjewrijvend lijkt te verkneukelen over een mooie zinspeling. De man meent op te merken dat de vlieg met z’n zwarte gezichtje regelmatig naar hem opkijkt om een blik van verstandhouding uit te wisselen. De man blaast de vlieg van de tekst af waarna het insect in een boogje landt op het ezelsoor.
De aandacht van de man dwaalt af naar zijn vertrouwde zwarte huisgenoot die hem inmiddels dierbaar is geworden en Gregor is gaan noemen. Het oude verhaal dat hij steeds weer met plezier herleest blijft hem fascineren…over een hoofdpersoon die zich in het begin van het boek terug trekt in zijn grootvaders hoed en daarmee op magische wijze een baarmoeder binnengaat die op een met scharlaken fluweel gecapitoneerde wachtkamer lijkt.
De hoed hangt intussen verlaten aan de kapstok. Daar, in de barende hoed beleeft hij vele vorige levens. Levens die hem schetsen waarom hij tot nu toe steeds opnieuw geboren is:
Zijn eerste leven was het mooist, dus wilde hij opnieuw, het volgende was wat minder, dus wilde hij beter. Het daarop volgende was zo slecht dat hij het wilde goedmaken. Dan wilde hij weer persé niet herboren, dan wilde hij weer al te graag om de verkeerde redenen. Elk hoofdstuk een leven…wat een boek. Reeksen levens met talloze avonturen en impressies. Uiteindelijk was zijn voorlaatste leven zo neutraal en nietszeggend geweest dat hij het voor gezien wilde houden. Maar daarvoor moest hij eerst terug de hoed in, om de vele levensverhalen tegen de tijd in terug te herleven. Voor hij hem aan de kapstok kon laten hangen. Overdag zat de hoofdpersoon braaf op kantoor om zich van taken te kwijten, ‘savonds zocht hij gretig de omvatting van de hoed weer op.

Deze ene zin: ‘Hoezo, geen weg terug? Er is alleen maar een weg terug’ , bleef maar doorzingen in de ziel van de lezer.
De oude man vraagt zich af waarom dit verhaal hem zo blijft boeien. Hij verwacht geen antwoord van de vlieg. Maar Gregor aarzelt niet en vliegt zijn gehoorgang binnen en begint met een kleine schorre stem in vervoering te vertellen:
“Ik ben maar een vlieg die met je meeleest en meeleeft. Maar ik kan je aanbevelen om als vlieg terug te komen. Je komt achter alle geheimen. Je vliegt door sleutelgaten. Je luistert alle gesprekken af. Nooit betaal je toegangskaartjes. Je leest alle boeken mee met lezers die jouw smaak hebben. Je eet mee met de heerlijkste gerechten. Ik ken geen rijker leven dan dat van de vlieg die niets heeft. Het leven is zo licht en luchtig met een vlieggewicht. En ben je even moe? Dan laat je je opeten en wordt je de volgende dag herboren als vlieg”

De oude man legt het dierbare boek in zijn schoot, wegdommelend in een hazeslaapje.
De vlieg zit op het lichtknopje van de warme lamp.