Dictators zijn verzot op een archaïese retoriek die zich kenmerkt in het herhalen van de meest fantasieloze metaforen. Het humorloze is gebrek aan verbeelding. Zonder verbeelding is de herhaling al wat rest.
‘De Moeder aller Bommen’, zegt de leider der leiders.
Een orerende dictator levert vaak onbedoelde humor.
Heerlijk als je vrijblijvend thuis op de bank zit.
Als je zelf in de zaal of op het plein aanwezig bent kan dit gevoel voor onbedoelde humor levensbedreigend zijn. Bekneld in de zenuwtoestand die het niet mogen lachen oproept is de humoristische werking wellicht het grootst. De geheime dienst, verklikkers in burger kunnen je elk moment betrappen en laten afvoeren naar de executieplaats. Schiet niet in de lach of we schieten! Humor en doodsangst zijn het scherpst op elkaars snede.
Wat heerlijk moet het zijn om je in alle vrijheid dood te kunnen lachen. Ik teken ervoor en het liefst samen.
Gisteravond laat liepen we in de stad aller steden, op het uur der uren, in de straat der straten onze hond aller honden uit te laten. Wij spraken het gesprek van de dag der dagen middenin het heelal aller heelallen. ‘De Moeder aller Bommen!’
En het geschiedde in der dagen dat mijn vrouw aller vrouwen tot mij sprak en zij vroeg:
‘Wie is dan de moeder van die moeder?’
‘Vast ook weer een bom!’
‘Ach, de man aller mannen. Saddam…het liep niet goed af met de leider aller leiders!’
‘Nee, liefste aller liefsten, die schoft aller schoften verschool zich in het hol der holen met zijn miljoenen miljoenen dollars…weet je nog onder het stof der stoffen!’ ‘De lafaard aller lafaards!’
‘De onbetwiste ploert der ploerten!’
‘Het lijkt toch waarachtig wel een wedstrijd in deze wereld aller werelden om de vorige beroemde dictator te willen overtreffen?’
‘Inderdaad het is een wonder boven wonder dat de volgende heerser der heersers het bruin nog bruiner wil bakken, liefst zwarter dan het zwartste zwart!’
‘Olympische spelen voor massavernietigers!’
‘En wij ‘het Volk der volkeren’ betalen de wapensystemen die ons bedreigen door braaf belasting af te dragen!’
‘Een dictator verstaat alleen de taal van de dood, hij is onbereikbaar!’
‘De enige kans is als de massa collectief een lachaanval krijgt op het plein der pleinen!’
In de nacht aller nachten liepen wij naar huis, hand in hand, oog in oog, met betraande ogen. We sliepen de slaap der slapen, lepeltje lepeltje.