Vaclav Zandarek was die legendarische zanger uit begin vorige eeuw. Een Praags natuurtalent zonder weerga, met een onwaarschijnlijk groot bereik. Er zijn zelfs coloratuuropnames van deze ‘Praagse Kanarie’. Zo makkelijk als Zandarek zong is vastgelegd op enkele zeldzame wasrollen en schellak-grammophoon platen. Het is een jammerlijk wonder dat er niet veel meer opnames gemaakt zijn. Zandarek ging destijds op tournee door geheel Europa. Hij zong in alle talen…zo werd hij tijdens zijn triomftocht in programma-boekjes aangeprezen.
In werkelijkheid sprak hij alleen maar Tsjechisch en zong hij fonetisch en begreep dus totaal niet wat hij zong. Des te opmerkelijker dat zijn tekstbehandeling geroemd werd en het publiek tot tranen toe kon ontroeren. Dit moet dus puur aan zijn stem hebben gelegen. Nu is het zeer moeilijk om fonetische teksten te onthouden. Geleidelijk aan begon Vaclav steeds vaker zelf lukrake fonetische klanken te fantaseren waarbij het sonore timbre van zijn gouden strot optimaal tot zijn recht kwam. Het publiek raakte alleen maar nog meer ontroerd.
Deze geschiedenis toont aan dat tekst blijkbaar totaal ondergeschikt is aan de klank, het is de klank die bezielt en niet de betekenis.
De platenmaatschappijen wilden met hem echter geen opnames meer maken met onzinteksten. Dit valt allemaal na te lezen in zijn biografie ‘The Phonetic Years’ ; voor wie het Tsjechisch niet beheerst is er nu de Engelse vertaling.
Maand: juli 2021
Vers van het Veld
Wandelwol
nu ben je weer een kudde
rondwandelende wol
permanent van vorm
veranderend
dit is een leven zonder hek
nomadisch dwalend
door deze wereldtuin
meanderend
je zou toch wel gek
zijn dit leefruim af te grenzen
de enige weg
om inperkingen
weg te dwijnen
lijkt door radicaal te ontmensen
wezens zijn geschapen
voor hekloze domeinen
Puree

Wat ben je vandaag nu weer?
Je lijkt wel een vork…
een vork die hoe dan ook
niet in de steel zit.
Al prakt de viertandige wel
alle gaargekookte gedachten
in de hersenpan tot kruim.
Het brein denkt zich steevast
toch zo mooi in de puree…
Een moment later blijkt
er niets gebeurd en
niemand die ermee zit.
Hoe ‘n vork die geheel
niet in de steel zit
zo kan prakkiseren?
Gaat men er gemakshalve
en onterecht vanuit dat vorken
gewoontegetrouw in stelen zitten?
Er gaapt hier echter
een wonderlijke leegte
tussen steel en vork.
De enige lijm schijnt
hier het geestige
puree-achtige brein

