De blik op een immer wijkende horizon
legt het af tegen het microscopische panorama
van het innerlijkste binnen.
Ook dat blijft wijken,
hoe kleiner hoe grootser,
hoe minder hoe wijdser.
Het oog op zoek naar vastigheid
vindt hier nergens houvast
in de vrij spelende dynamische energie,
die speelt met de natuurwetten,
fluïde spelregels.
Dit zijn hier is te ver om naar toe te reizen,
er zit geen ruimte tussen dat gene dat kijkt
en dat wat bekeken lijkt.
Zijn is onbereikbaar, zo identiek.
‘Fortysomething…!’ , zei de dame beschroomd toen het over haar leeftijd ging. Ze wilde kennelijk niet op leeftijd zijn. Het antwoord bleef hangen.
Het verhullen meer onthulde dan haar lief was. Waarom verhullen?
Bang om uitgerangeerd te zijn op de sociale markt? Angst om lelijk te worden en er niet meer toe te doen omdat je na de vijftig richting bejaardheid leeft, richting de dood? Zoiets zal het geweest zijn. Of koketteerde ze, hengelend naar een reactie…dat ze er nog goed uitzag voor haar leeftijd?
Verhulling werkt onthullend. Zoals je weet dat als je genegeerd wordt dat je dan niet onopgemerkt bent gebleven. Verhulling bevestigt en versterkt angsten door ze niet onder ogen te zien. Je laat je beheersen door de oordelen die er rondwaren, kennelijk ben je het eens met die oordelen. Maar hoe kun je schamen voor leeftijd, is tijd verwijtbaar?
Er is geen ontsnappen aan leeftijd. Dat hoeft ook niet want leeftijd is helemaal geen gevangenis. Niemand weet wat leeftijd is. Niemand weet wat getallen zijn, behalve dat het decimale stelsel een eenzijdige afspraak is waar men er van uitgaat dat je daarmee instemt. Sommige kindjes worden als oude mannetjes geboren, anderen blijven een levenslang kinds. Ik ken bejaarden die vitaler en avontuurlijker zijn dan adolescenten. Menige jonge politicus gedraagt zich als verstokte reactionair door zich in een geruit driedelig pak met een ruitjes vest om de bijpassende dollarbretels te verhullen.
Veel mensen kunnen helemaal niets met begrippen als: subject en object, als men daarmee poogt de werkelijkheid te beschrijven. Ze haken wijselijk af omdat het niet te volgen is. Terwijl het toch zo logisch lijkt, maar hun intuïtie zegt iets anders.
Wat zegt Wiki over deze logica?
“De subject-objectscheiding is sinds Immanuel Kant een algemeen aanvaarde scheiding tussen enerzijds de mens als kennend en onderzoekend subject en anderzijds de werkelijkheid als studieobject, dat buiten de mens gelegen is”
Lees dit een paar keer, trek de wenkbrauwen zo hoog mogelijk op en laat de absurditeit van deze ‘algemeen aanvaarde’ hersenschim tot je doordringen. Het klinkt zo logisch, je heb A en je hebt B. De werkelijkheid als iets wat buiten de mens gelegen is. De mens staat dus los van ‘de wereld’…? Hoe kun je jezelf buiten de werkelijkheid plaatsen? Toch denken wetenschappers dat te kunnen doen. De werkelijkheid is een directe zintuiglijke ervaring, waar kun je een scheiding maken tussen jou en de werkelijkheid? De objectieve wereld zoals wij die beschrijven en ons voorstellen bestaat helemaal niet, ons wereldbeeld is een door en door antropocentrisch misvatting bepaald door onze specifieke zintuigen. Zouden we dieren zijn met geheel andere zintuigen hoe totaal anders zou ‘onze’ wereld er dan uitzien?
De misvatting komt vooral voort uit de denkbeelden die we over de wereld hebben.
Wetenschap koestert een pretentie van objectiviteit die ze niet kan waarmaken. Geen verwijt, want die objectiviteit is domweg niet haalbaar. Het subject doet immers het onderzoek. Elke menselijke activiteit begint bij het subject.
De ‘keuze’ zelf al, om objectief te willen zijn is al een subjectieve aanname. Je kunt best aannames innemen, maar je mag nooit vergeten dat het maar aannames zijn.
De hele verdeling in subject en object is dus onzinnig. Die crisis blijkt in allerlei wetenschapsdomeinen, de psychologie, geschiedenis, economie, filosofie.
Wat blijft er van over zonder die pretentie. Dan blijken het gewoon verhalen te zijn die je kunt geloven of niet of geen van beiden.
Mijn voorstel is een nonjectieve benadering waar het beginsel waarmee het onderzoek gedaan wordt eerst wordt onderzocht. Nonjectief bewust zijn.
Bewustzijn is niet specifiek en exclusief menselijk, maar universeel.
Voor er een wereld kan verschijnen is er toch echt eerst bewust zijn nodig.
Photo:JelleTouw©️2019